Nieuwe Stad Magazine
Beatrijslaan 76 A
B-3110 Rotselaar
nieuwe.stad@scarlet.be
www.nieuwestad.be
 

 

 

Jong geleerd?

 

Françoise Supeley

 

Kunnen ouders hun kinderen zo ‘voeden’ dat het hun hele persoontje ‘op-trekt’ naar echt mens zijn? Is het mogelijk om ook aan jonge kinderen waarden zoals verantwoordelijkheidszin, respect en keuzes maken mee te geven? Enkele ouders vertellen hoe zij dit proberen.


Jan:
Wij hebben drie kinderen, van 7, 5 en 1 jaar. Met die leeftijd moet je niet filosoferen over waarden. We proberen wat we belangrijk vinden mee te geven in de concrete opvoeding. Daarbij willen we de kinderen ‘geen last op de schouders leggen met zaken waar we zelf geen vinger naar uitsteken’. Dus trachten we een voorbeeld te zijn van al hetgeen we van hen verwachten, zoals eerlijk zijn, geduld hebben, respect tonen, vergeven, vriendelijk zijn.

An-Katrien:
We spreken er ook wel over met hen, maar op hun niveau. Een veel gebruikt zinnetje is: ‘Hoe kunnen we iemand anders blij maken?’, onze vertaling van: ‘Hoe kun je in de liefde zijn met iedereen die je ontmoet?’ We maken daar bijvoorbeeld een afspraakje over voor we ’s morgens het huis uit gaan, of voor we vertrekken naar een feest of op uitstap, of voordat we samen een spelletje doen; ook als er iets is misgelopen of als er ruzie is geweest, spreken we op die manier met hen. ‘Hoe kan ik zusje blij maken? Hoe kan ik papa weer tevreden stellen?’ Zo wordt verantwoordelijkheidszin in doen en spreken bevattelijk en concreet voor jongere kinderen.

Renée:
Dan merk je dat opvoeden wederzijds gebeurt. Ik ben bijvoorbeeld ongeduldig en moet leren om geduldiger te zijn. Ik spoor de kinderen aan om geduld te hebben, maar zij sporen mij daar ook in aan…



Katlijn:

Ja, de kinderen houden je vaak spontaan een spiegel voor! Zo zag ik ons zoontje van vier de kastschuif dichtduwen met zijn voet en plots bedacht ik dat ik dat ook doe als ik mijn handen vol heb.

Peter:
Je maakt al eens een minder positieve opmerking over iemand, bijvoorbeeld over iemand van een andere cultuur, iemand uit de buurt. Als ze het horen en je erop aanspreken, mag je blij zijn, want dan is het duidelijk dat ze begrepen hebben wat het betekent om respectvol te zijn.

Joost:
Toch is het niet zo dat alles wat we doorgeven vanzelfsprekend overgenomen wordt. Zelfs al leven we vrij consequent, kinderen horen veel meningen en zien veel voorbeelden buiten die van hun ouders. Volhouden is hier de boodschap.
Jeanine die ons helpt bij het onderhoud is niet de werkvrouw, zoals onze zoon wel eens durft te zeggen, maar Jeanine. Ook als ik spreek over de mensen die in ons bedrijf meewerken, noem ik hen meestal bij naam. Het zijn niet zomaar werkers maar medewerkers. Ik merk dat de kinderen steeds vaker op eenzelfde respectvolle manier over deze medemensen spreken.

 

‘We trachten een voorbeeld

 te zijn van hetgeen we

  van hen verwachten.’ 

 

Marie:
We moeten blijven praten met de kinderen. Dat wil ik ook graag onderlijnen. En we moeten rustig blijven als ze iets doen waar we niet akkoord mee gaan. Bijvoorbeeld begrijpen dat ze in een winkel kunnen overrompeld worden door het vele dat ze zien, en dat ze dan aandringen om van alles te krijgen. Dan moeten we consequent zijn: neen is neen. We moeten ook uitzonderingen kunnen maken. Ze begrijpen heel goed het onderscheid, zoals Mattijs aangaf met zijn vraag: ‘Nemen we alvast feestdrank mee voor Ines’ verjaardag van volgende week? Zo zijn we zeker op tijd.’

Monika:
Voor ons volwassenen is het ook niet gemakkelijk om aan de voortdurende verleiding te weerstaan om veel te hebben en te kopen, al kiezen we voor een sobere levensstijl. Kinderen proberen gewoon uit hoever ze kunnen gaan. Regelmatig horen we hen dan dingen zeggen als: ‘Mijn vriend kreeg het, de meesten van mijn klas hebben een mobieltje, die jongen heeft de nieuwste spelletjes, onze computer is zo traag...’
We proberen hen te leren om hiermee omgaan door vrij open te zijn over onze financiële situatie. Ze weten min of meer hoe het gaat met onze zaak of wanneer er grote rekeningen te betalen zijn. Als ze iets nieuws nodig hebben, moeten ze geregeld wachten tot het geld van de volgende maand er is, of nog langer, of er wordt voor gespaard. We vertellen hen ook wanneer we delen met anderen door een gift te doen. Soms geven we het bedrag aan. Een keer hadden we een hoger bedrag overgemaakt voor een project en toen zei een van de kinderen: ‘Ja, als jullie zo doen, zal die nieuwe computer er nooit komen!’



Mark:

Waarden kun je nooit opleggen. En je mag je eigen kinderen zeker niet vergelijken met die van anderen. Soms kom ik wel eens in de verleiding om dat te doen, bijvoorbeeld aan de kassa van een warenhuis, bekoord door al dat grijpklare snoepgoed, waar andere kleine kinderen in vergelijking met die van jou voorbeeldig en rustig hun beurt afwachten... Maar dat is niet de bedoeling. Eigenlijk wil ik mijn kinderen laten ervaren hoe - en soms ook waarom - wij als ouders een bepaalde levensstijl belangrijk vinden. Als ze groter zijn, zullen ze zelf kiezen of ze op die weg verdergaan. Het zou erg zijn om geen waarden door te geven uit vrees iets op te dringen.

Veerle:
Ik probeer ook om niet te schrikken of meteen fel te reageren als de kinderen bijvoorbeeld bepaalde woorden gebruiken of bepaalde gebaren maken. Niemand is volmaakt, zij niet en wij ook niet. En we mogen niet vergeten te bemoedigen als onze kinderen goeie dingen doen.

Jan:
Een kind mag in dat verband ook al vroeg ervaren dat niet alles wat hij verkeerd doet, bestraft wordt. Anders wordt het een bang kind. Bang om te ondernemen uit schrik voor straf als er iets fout loopt. Als ik merk dat een kind bang is voor straf wanneer het bijvoorbeeld per ongeluk iets laat vallen, dan denk ik: ik heb een stap overgeslagen, ik ben niet goed bezig want het is niet meer duidelijk dat ik van hem hou.

 

‘Als ik merk dat een kind

  bang is voor straf dan ben ik niet

  goed bezig want het is niet meer

  duidelijk dat ik van hem hou.’

 

Marie:
Ik probeer uit te leggen aan de kinderen dat ik hen altijd graag blijf zien, ook als ze een foutje hebben gemaakt. Of dat ik hen vermaan om hen te behoeden voor iets verkeerds: ‘Als je geen hand wilt geven, gaan we de straat niet op want de weg is erg druk en ik wil niet dat jou iets overkomt.’ Eerlijke en  duidelijke afspraken, telkens weer veel uitleg...
Bij het ene kind moet je meer herhalen dan bij het andere. Als ze begrijpen dat je uit liefde handelt, is veel mogelijk en nemen ze jouw houding over. Een kind dat zich bemind weet en bijvoorbeeld vergeving krijgt voor zijn fouten, gedraagt zich op dezelfde manier met zijn broers en zussen, zoals Ine die me komt zeggen: ‘Mama, Nik heeft op mijn voet getrapt, maar het was per ongeluk, hoor!’ Kinderen zijn verdraagzaam als jij zelf verdraagzaam bent.

Koen:
Als het nodig is om terecht te wijzen is het een kunst om ‘in de waarheid te zijn’ zonder te gaan overdrijven of veralgemenen. Soms maak ik die fout wanneer ik een verwijt maak, waardoor ze zich minderwaardig gaan voelen. Maar ik wil ’s avonds niet gaan slapen zonder dat die dingen bijgelegd zijn. Dat is mijn verantwoordelijkheid tegenover hen.


 


An-Katrien:

Hoe kleiner de kinderen, hoe meer stappen je samen moet zetten. Bijvoorbeeld als ze moeten kiezen: ‘Wat doe ik met de snoep die ik van de buurvrouw kreeg? Meteen opeten, afspreken met mama wanneer het kan, delen met mijn zus?’
Soms zijn de kinderen heel grootmoedig en willen ze ‘alles’ weggeven, bijvoorbeeld een stuk speelgoed dat ze graag hebben. Dan probeer ik samen met hen na te denken over hoe het daarna zal zijn, om hen te helpen om een bewuste keuze te maken en de gevolgen van die keuze erbij te nemen.

Jan:
Soms gaat het wel eens over grotere dingen, zoals in het geval van onze oudste van zeven die erg zelfstandig is. Ze wil helemaal alleen met de fiets naar de bakker, maar moet daarvoor langs een grote baan... Ze is nog te jong om het gevaar juist in te schatten. Door er samen over te praten begrijpt ze beter de mogelijke gevaren en moeilijkheden, en - wat belangrijk is, vind ik - voelt ze dat ze, voor zover mogelijk, mee mag beslissen. Soms laten we de kinderen wel eens een keuze maken die ons niet zo goed lijkt, maar waar ze aan vasthouden. Als we weten dat de voorziene ‘schade’ achteraf beperkt blijft, kan het voor hen een goede ervaring zijn.

 

‘Als het nodig is om terecht te wijzen

 is het een kunst om “in de waarheid te zijn”

 zonder te gaan overdrijven of veralgemenen.’

 

Rafa:
Onze kinderen zijn iets groter, de oudste is 13. Ongeveer een keer per maand beleggen we een ‘algemene vergadering’. Vaak is dat een rijk moment waarop veel wordt gepraat en uitgewisseld. En we merken, zoals al is gezegd, dat je van elkaar leert, dat je veel doorgeeft aan elkaar door samen de waarden die voor ons belangrijk zijn te beleven, ook al worden die waarden niet altijd benoemd. Liefde herken je snel, ook al ben je nog heel klein.

Veerle:
Ik heb het gevoel - en ook wel de ervaring - dat als liefde het vertrekpunt is voor de opvoeding, dit de basis en de bron van veel andere waarden is: van eerlijkheid en respect, edelmoedigheid en inzet, mildheid en aandacht voor andere mensen tot openheid voor mensen met een andere cultuur, en nog zoveel andere. Maar ik denk dat het omgekeerde ook waar is: hoe meer in een gezin positieve waarden worden nageleefd, hoe steviger de liefde wordt voor elkaar én voor anderen buiten het gezin.


Contact: Françoise Supeley

 

[ Foto's: Photos.com ]

 

 

De overname van teksten van deze website is toegelaten voor elk niet-commercieel doel mits vermelding: © Nieuwe Stad Magazine - Antwerpen

______________________________

 

'Wat de bewoners van deze stad nog het meest typeert,

is dat ze diepere levenservaringen delen met elkaar.'


[ lees het artikel ‘Loppiano’ hier ]


Reageer hier op dit artikel

Naam :
E-mail :
Tekst :



Archief

06-2008Jong geleerd
05-2008Op de trappen van de rechtbank
04-2008Zoek de zonkant
03-2008Spijt
02-2008Het virus van vriendschap
01-2008Gekwetst
12-2007Gezinspolitiek
11-2007Zelfstandigheid en verbondenheid
10-2007Eén en toch twee
09-2007Ombuigen naar positieve groei
06-2007Op reis naar elkaar
© Nieuwe Stad - Beatrijslaan 76 A, B-3110 Rotselaar - nieuwe.stad@scarlet.be - www.nieuwestad.be
© 2014 browsbox - Nieuwe Stad